Je woning beschermen tegen de zon: koel en gezond blijven als het warm is

Als je op zoek bent naar de beste warmtewerende oplossing voor je woning, is het belangrijk dat je weet waar de oorzaken liggen van de hitte in huis. Hier zijn de drie belangrijkste factoren die hoge temperaturen binnenshuis veroorzaken:

1. Directe zonnestraling: directe blootstelling aan zonlicht door ramen en daken kan ervoor zorgen dat de warmte zich in je woning ophoopt. Dit noemen we het mini-broeikaseffect.
2. Onvoldoende isolatie: slecht geïsoleerde muren, daken of ramen zorgen ervoor dat warmte van buitenaf gemakkelijker je woning binnendringt.
3. Ongeschikte ventilatie: een slechte luchtcirculatie heeft niet alleen invloed op de luchtkwaliteit, maar kan ook de warmte vasthouden. Met name wanneer er geen koele lucht naar binnen kan en warme lucht niet kan ontsnappen.

Let ook op de ophoping van interne warmte. Huishoudelijke apparaten, kookgerei en verlichting kunnen allemaal extra warmte genereren. Overmatig gebruik van deze apparaten kan bijdragen aan een stijging van de binnentemperatuur en een vermindering van de luchtkwaliteit.

Er zijn drie belangrijke redenen om je woning tegen de warmte te beschermen:

1. Comfort en gezondheid: een te warm huis is oncomfortabel en langdurige blootstelling aan hoge temperaturen kan gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals hitte-uitputting of slaapproblemen. Een comfortabele binnentemperatuur is dus erg belangrijk.
2. Energiebesparing: airconditioning verbruikt veel energie. Door je woning tegen hitte te beschermen, verlaag je het energieverbruik en je energierekening. In Parijs is natuurlijke ventilatie ruim vier maanden per jaar energiezuiniger dan ventilatie met warmterecuperatie¹!
3. Luchtkwaliteit: de meeste verontreinigende stoffen in je woning komen van binnen2. Warmte kan echter ook de hoeveelheid verontreinigende stoffen in huis verhogen. Met ventilatie en bescherming van je woning kun je het niveau van verontreinigende stoffen omlaag brengen. Dat geldt voor vluchtige organische stoffen (VOS), allergenen, kooldioxide en andere verontreinigende stoffen die zich kunnen ophopen in slecht geventileerde ruimtes. Je zult merken dat de luchtkwaliteit binnenshuis op die manier aanzienlijk vooruit gaat.

Door je woning tegen de warmte te beschermen draag je bij aan een gezondere en comfortabelere omgeving voor jou en je geliefden. Je bespaart bovendien op energie en verbetert de luchtkwaliteit in huis.

(Dak)ramen zijn erg nuttig bij het beschermen van je woning tegen hitte. Je kunt je woning er eenvoudig mee ventileren en de luchtkwaliteit in huis gezond houden.

Het ontwerp en de plaatsing van je (dak)ramen zijn cruciaal om de natuurlijke ventilatie in je woning te optimaliseren.

Dit zijn de meest voorkomende soorten verticale ramen om de natuurlijke ventilatie te optimaliseren en je te  tegen de warmte:

• Draairamen: draairamen scharnieren zijwaarts en openen naar buiten. Ze bieden een uitstekende natuurlijke ventilatie en kunnen zo worden gericht dat ze het kleinste briesje al opvangen. Ideaal voor een goede binnenluchtkwaliteit.
• Schuiframen: deze ramen gaan horizontaal open en kunnen dus volledig opengezet worden om een dwarsventilatie mogelijk te maken. Ze maken effectieve natuurlijke ventilatie mogelijk in ruimtes met een beperkte verticale opening.
• Draaikiepramen: deze ramen zijn gemonteerd op centrale scharnieren die een gedeeltelijke opening mogelijk maken, voor natuurlijke ventilatie. Ze worden vaak gebruikt in krappe ruimtes zoals kelders.

Gebruik dakramen voor bescherming tegen de warmte

Dakvensters zijn een ideale aanvulling op je verticale ramen om je woning tegen de warmte te beschermen.

Ze creëren een natuurlijk, verticaal ventilatie-effect (‘schoorsteeneffect’ of ‘thermische ventilatie’) voor een koelere binnentemperatuur en een betere luchtkwaliteit.

Dit natuurlijke ventilatieproces maakt gebruik van het temperatuurverschil tussen de binnen- en buitenkant van het gebouw. Warme, lichtere lucht stijgt op van de lagere ramen naar de hogere dakramen, waardoor een verticale luchtbeweging ontstaat die de natuurlijke ventilatie bevordert en de luchtkwaliteit verbetert.

Hoe gebruik je het schoorsteeneffect?

Open op de koelste momenten van de dag je onderste ramen en je dakramen tegelijkertijd (meestal ’s nachts of vroeg in de ochtend). Zo breng je koudere lucht naar binnen en is je woning vooraf gekoeld, voordat het écht warm gaat worden.

Vergeet niet je horrengaas te laten zakken. Want zo kun je je woning ventileren, en houd je de muggen en andere insecten buiten de deur.

Goed om te weten: ook als je dakramen gesloten zijn, kun je natuurlijk ventileren en een goede luchtkwaliteit behouden. VELUX dakramen hebben namelijk een ventilatieklep waarmee je de ruimte continu kunt ventileren, ook als het buiten slecht weer is.

Een goede zonwering voor je dakramen is essentieel om je woning tegen de hitte te beschermen.

Van uitgebreide bescherming tot lichtere systemen die natuurlijke ventilatie en natuurlijk licht bevorderen: hier lees je hoe je deze elementen kunt combineren om je woning te beschermen en het binnen aangenaam te houden:

• Voor volledige bescherming:

Rolluiken voor dakramen bieden een robuuste zonwering van buitenaf. In gesloten stand blokkeren ze de zonnestralen voordat die door de beglazing dringen.

Ze houden het binnen aangename en verlagen de kosten voor airconditioning.

• Voor lichtge bescherming + ventilatie:

Verduisterende buitenzonweringen zijn een lichtere oplossing voor zonwering in vergelijking met rolluiken. Ze filteren natuurlijk licht en bieden tegelijkertijd bescherming tegen de warmte.

Ze zijn zo ontworpen dat natuurlijke ventilatie wordt bevorderd, waardoor de luchtkwaliteit gezond blijft en het binnen niet te warm wordt.

• Warmte terugdringen zonder dat het te donker wordt:

Warmtewerende buitenzonweringen zijn ideaal voor mensen die de warmte willen terugdringen en toch daglicht in huis willen hebben. Ze filteren schadelijke UV-stralen, verminderen de schittering en zorgen ervoor dat het daglicht gelijkmatig en niet te fel door de ruimte wordt verspreid.

schittering en zorgen ervoor dat het daglicht gelijkmatig en niet te fel door de ruimte wordt verspreid.

Lees ook: Maak je dakramen klaar voor koude winters en hete zomers.

Naast natuurlijke ventilatie kun je ook natuurlijke vegetatie- en zonweringsoplossingen gebruiken om je beter tegen UV-straling te beschermen. Zo bevorder je bovendien de luchtkwaliteit en je tuin, balkon en huis knappen ervan op.

Natuurlijke begroeiing zorgt voor schaduw en heeft isolerende eigenschappen. Dat werkt uitstekend als bescherming tegen de zon en helpt bovendien de luchtkwaliteit te verbeteren.

Denk goed na over waar je welke bomen en struiken wilt planten als bescherming tegen de warmte en om het gebruik van kunstmatige koelsystemen te verminderen:

• Loofbomen: eiken-, platanen- of lindebomen zorgen voor natuurlijke schaduw in de zomer, terwijl ze in de winter licht binnenlaten als ze hun bladeren verliezen. Deze bomen zijn ideaal om je ramen op het zuiden en het westen in de schaduw te zetten. Ze bieden een sterke bescherming tegen de zon.
• Snelgroeiende bomen en struiken: soorten als de treurwilg, zwarte acacia of berk bieden een uitstekende bescherming tegen de zon, omdat ze snel groeien en binnen enkele jaren al veel schaduw bieden.
• Klimplanten: gebruik klimplanten als zonwering. Wilde wingerd, klimop of glycine bedekken de muren; pergola's of hekjes creëren schaduw en verminderen de opname van warmte door buitenoppervlakken. De wilde wingerd is bijzonder effectief; de dichte dekking is ideaal om uw huis te beschermen, bovendien is de plant niet schadelijk voor je muren.
• Plantenmuren: plantenmuren, of verticale tuinen, bieden goede bescherming tegen de zon, omdat ze schaduw creëren en de buitenmuren koelen. Het begroeide oppervlak absorbeert warmte en geeft vocht af, waardoor een natuurlijk koeleffect ontstaat. Ideaal om je woning te beschermen en tegelijkertijd de luchtkwaliteit te verbeteren.
• Potplanten: een vaak onderschatte oplossing voor zonwering; potplanten verbeteren bovendien de luchtkwaliteit binnenshuis. Plaats een arecapalm, een bananenboom of een ficus in huis bij de ramen, op je balkon of terras. Hiermee creëer je schaduw en bescherming tegen UV-straling en koel je de omgevingslucht.

Er zijn veel andere (niet-natuurlijk) oplossingen voor zonwering waarmee je de warmteabsorptie van gebouwen kunt verminderen. Hieronder hebben we de belangrijkste op een rijtje gezet:

• Bescherming van dakramen (rolluiken, buitenzonweringen): rolluiken bieden binnen dezelfde voordelen als gordijnen en raamdecoratie. Van buiten zorgen ze voor optimale bescherming tegen zon en hitte, vooral bij ramen op het zuiden.
• Verduisterende (rol)gordijnen: oplossingen voor binnenzonwering die de UV-straling blokkeren en zorgen voor minder warmte binnenshuis. Thermische modellen zijn bijzonder effectief: hun meerlaagse thermische isolatie en reflecterende materialen verminderen het mini-broeikaseffect in huis en zorgen voor een energie-efficiëntere woning.
• Pergola's: een veelgebruikte oplossing voor zonwering. De pergola is een buitenstructuur die schaduw biedt en tegelijkertijd je tuin verfraait. Bedekt met klimplanten kunnen pergola´s de kwaliteit van de omgevingslucht verbeteren. Ze hebben uitschuifbare gordijnen, waardoor je schaduw kunt creëren wanneer je maar wilt.
• Overkappingen en luifels: praktische oplossingen om ramen en buitenruimtes te beschutten. Kies voor uitschuifbare luifels, waardoor je zelf kunt bepalen hoeveel van je terras of woning je in de schaduw zet.
• Parasols: draagbare en veelzijdige schaduwoplossingen, effectief voor het beschermen van kleine ruimtes op een terras of in de tuin.
• Zonneschermen: dit zijn horizontale of verticale latten die aan de buitenzijde van ramen worden gemonteerd. Ze laten minder direct zonlicht maar wel natuurlijke ventilatie toe.
• Schaduwzeilen: gespannen constructies die schaduw bieden aan buitenruimtes. Ze zijn verkrijgbaar in verschillende maten en vormen en bieden op grote of kleine oppervlakken bescherming tegen de zon.
• Buitenzonweringen: deze raamdecoratie wordt aan de buitenzijde van ramen gemonteerd. Buitenzonweringen kunnen worden aangepast om UV-stralen te blokkeren en tegelijkertijd luchtcirculatie mogelijk te maken voor een betere natuurlijke ventilatie.

Dubbele en 3-laagse beglazing zorgen voor een uitstekende thermische isolatie en een effectieve zonwering. Ze bestaan uit twee of drie glasplaten, gescheiden door een ruimte gevuld met lucht of gas die als isolerende barrière fungeert.

Deze ramen verminderen in de winter het warmteverlies en in de zomer verlagen ze de warmteophoping. Ook bieden ze effectief akoestische isolatie.

Bovendien zorgen de ingebouwde ventilatieroosters ervoor dat de lucht wordt ververst voor een optimale luchtkwaliteit bij gesloten ramen.

Goed om te weten: VELUX dakramen hebben zonwerende beglazing die 77% van de warmte tegenhoudt (41% meer dan ruiten van de oudere generatie).

Slimme ramen ondersteunen een intelligente oplossing voor zonbescherming.

Ze bevatten sensoren en besturingssystemen die de rolluiken automatisch sluiten of openen, afhankelijk van de weersomstandigheden, het lichtniveau of de gebruikersvoorkeuren.

Deze ramen zorgen voor een intelligente binnenklimaatregeling die de natuurlijke ventilatie optimaliseert, de warmteaccumulatie minimaliseert en de luchtkwaliteit binnenshuis verbetert.

Dit is bijvoorbeeld het geval met het VELUX ACTIVE with NETATMO systeem. Dankzij de temperatuur-, vochtigheids- en CO₂-sensoren opent en sluit het VELUX ACTIVE systeem je dakramen en (gemotoriseerde) rolluiken automatisch, voor natuurlijke ventilatie en een optimale luchtkwaliteit. 

Je kunt het systeem via het bedieningssysteem op afstand, de afstandsbediening of je smartphone besturen.

Slimme opacificerende ramen zijn een type innovatieve zonwering dat zich aan externe omstandigheden aanpast door de lichtdoorlatendheid te veranderen. Zo wordt de hoeveelheid warmte die binnenkomt geminimaliseerd en de hoeveelheid daglicht gemaximaliseerd.

Dankzij de elektrochrome (reagerend op licht) of thermochrome (reagerend op temperatuurveranderingen) beglazing wordt het glas getint om de warmtewinst door zonne-energie te verminderen en de behoefte aan airconditioning tot een minimum te beperken.

Deze technische beglazingen worden desgewenst donkerder als er een lage elektrische spanning op wordt gezet. Doordat de tint dynamisch kan veranderen, heb je veel meer controle over de hoeveelheid daglicht, de ventilatie, de reflectie en het energieverbruik. Raamdecoratie of rolluiken worden zo overbodig.

Dit type beglazing is ontworpen om een deel van de zonnestraling te reflecteren en de hoeveelheid warmte die de woning binnenkomt te verminderen. Het is vooral handig voor ramen op het zuiden of westen.

Goed om te weten: alle VELUX beglazing is behandeld tegen UV-straling voor een optimale bescherming tegen de zon. VELUX behandelingen nr. 67 en 69 zijn bijvoorbeeld 3-laagse beglazingsproducten die speciaal zijn ontworpen om de warmte uit de zonnestralen te filteren (warmteoverdrachtscoëfficiënten van de respectieve beglazingen: Ug 0,4 en 0,7 – hoe lager de coëfficiënt, hoe beter de beglazing isoleert).

Reflecterende coatings en verf zijn ontworpen om UV-licht en warmte te reflecteren en warmteophoping op de buitenoppervlakken te voorkomen.

Deze producten zijn ideaal voor gebouwen die in het directe zonlicht staan. Ze zijn eenvoudig aan te brengen en kunnen worden gebruikt op muren, daken of patio's. Je kunt ze zien als zonwerende oplossingen voor je woning.

Met eenvoudige routines houd je het binnen koel en comfortabel, vooral tijdens periodes van extreme hitte.

Hier zijn vijf praktische tips voor zonwering waarmee je de natuurlijke ventilatie van je woning optimaliseert en een optimale luchtkwaliteit behoudt:

Open de ramen vroeg in de ochtend en laat in de avond, wanneer de temperatuur lager is, om koele lucht te laten circuleren.

Sluit op het heetste moment van de dag de ramen om warme lucht buiten te houden. Gebruik gordijnen of raamdecoratie om de zonnestraling tegen te houden en jezelf tegen de hitte te beschermen.

Dwarsventilatie breng je op gang door tegenoverliggende ramen te openen. Zo creëer je een effectieve natuurlijke ventilatie en verbeter je de luchtkwaliteit.

Gebruik raamventilatoren om warme lucht af te voeren en koele lucht binnen te brengen.

Een andere natuurlijke ventilatietechniek is om de deuren te sluiten van kamers die je niet gebruikt. Zo worden alleen de belangrijke ruimtes in je woning gekoeld.

Wil je je nog beter tegen de warmte beschermen? Kook dan niet binnen tijdens de heetste uren van de dag, en gebruik geen oven of andere apparaten die warmte genereren.

Eet verder zoveel mogelijk koude maaltijden en gebruik apparaten die minder warmte produceren, zoals een magnetron.

Een luchtvochtigheid onder de 40% betekent dat de omgevingslucht te droog is. Om gezonde lucht te garanderen moet dit percentage tussen de 40 en 60% worden gehouden, aldus het Indoor Air Quality Observatory.

Als je lucht te droog is, gebruik dan een luchtbevochtiger of plaats kommen met water in verschillende ruimtes van je woning om de luchtvochtigheid te verhogen en de lucht af te koelen.

Ook met kamerplanten kun je de lucht bevochtigen en koelen en de luchtkwaliteit optimaal houden.

Investeren in zonwering biedt veel langdurige voordelen voor je woning, waaronder:

• Gezondheid en welzijn: een goede zonwering vermindert het risico op hitte-uitputting en andere warmtegerelateerde gezondheidsproblemen. Effectieve zonwering helpt ook de luchtkwaliteit binnenshuis op peil te houden, mede doordat het gebruik van airconditioning tot een minimum wordt beperkt.
• Lagere energiekosten: rolluiken en raamfolies verminderen de behoefte aan airconditioning, waardoor de energiekosten dalen. De kosten voor de aanschaf heb je al snel terugverdient door de lagere energierekening.
• Verbeterde leefomgeving: de woning blijft koeler en comfortabeler, zonder extreme temperatuurschommelingen. Ander voordeel: zonwering zorgt er ook voor dat de spullen in je huis langer meegaan, omdat ze minder blootstaan een zonnestralen.
• Duurzaamheid: doordat je minder afhankelijk bent van elektrische koelsystemen kun je duurzamer leven.